BLOG
Onlangs was ik even in de supermarkt om een boodschapje te halen. Ik zag een kindje dat, met haar lieve kleine pretoogjes, graag met het winkelwagentje wilde rijden. “Dat mag niet, want jij rijdt vast weer overal tegenaan”, waren de strenge en onvriendelijke woorden van haar moeder. Weg pretoogjes…
Regelmatig hoor ik dat er gezegd wordt of in het verleden gezegd is, dat je iets niet kunt of nooit zult kunnen. Passies en zelfvertrouwen worden om zeep geholpen en verdwijnen voorgoed naar de achtergrond. En, bij nieuwe situaties in een andere context, laat de onzekerheid zich weer zien. Mensen gaan dit compenseren door extra hard te werken of extreem in de controle stand te schieten en hebben dit zelf vaak niet door.
Ik ken dit patroon en deze angst ook, omdat me in het verleden meer gezegd is wat ik niet kon en hoe het (normatief) hoort, dan dat ik aangemoedigd en uitgedaagd werd. Toen ik doorhad waar mijn angst vandaan kwam en uit is ontstaan, had ik de keuze het anders te doen. Nu kies ik voor mensen om me heen die me optillen in plaats van naar beneden halen. En belangrijker nog, dat doe ik bij anderen en in mijn werk ook; bemoedigen en bekrachtigen en een vangnet zijn op de achtergrond. Wat je laat zien en doet, krijg je terug.
Binnen organisaties zijn de oorzaken van conflicten, burn-outs of overspannenheid vaak te herleiden uit gebeurtenissen in het verleden. Mensen zijn onzeker geworden en compenseren dat op allerlei manieren. Helaas wordt het niet altijd gezien of juist nog versterkt door iemand als ‘zondebok’ of ‘patiënt’ te gaan zien en behandelen.
De zondebok kan niets goed doen waardoor de aandacht niet op jezelf komt, maar je de schuld bij de ander kunt leggen. We richten ons en benoemen enkel wat er niet goed gaat in plaats van wat er wel goed gaat. Hiermee versterk je het ‘negatieve’ gedrag van de ander en zie je wat je wilt zien en blijf jij zelf buiten schot.
Voor de patiënt gaan we extreem zorgen. Wij voelen en doen in onze ogen iets goeds, maar nemen het feitelijk van de ander over en houden deze hiermee hulpeloos. Zorgen mag, maar is enkel effectief als je ook goed voor jezelf zorgt en bereid bent ook zelf hulp aan te nemen.
Er ligt een wereld onder gedrag van zowel individuen als het systeem als geheel. We hebben het vaak over de symptomen, maar niet over waar het vandaan komt. Zolang dat onuitgesproken en onzichtbaar blijft, houd je het in stand en zal het zich herhalen. Keer op keer, op keer, op keer.
Renate
