Vertrouwen

BLOG

2 november 2016
Hiërarchische zelfsturing?

Wat me opvalt is dat er binnen veel organisaties vrij makkelijk gesproken wordt over thema’s en gedragingen als ondernemerschap tonen, experimenterend leren, verantwoordelijkheid nemen en lef hebben. Men (de leiding) verbaast zich erover waarom mensen dit gedrag niet laten zien.
Waar in mijn beleving aan voorbij gegaan wordt is, dat aan de andere kant of tot voor kort er nog volop gefaciliteerd werd, regeltjes werden opgesteld en controles werden uitgevoerd. Mensen hoefden niet zelf na te denken, hun nek uit te steken of heel scherp te zijn; alles werd voor hen bepaald, gecontroleerd en geregeld.

Bij de meeste organisaties zijn er daarnaast vanuit de structuur en hiërarchie (nog) managers actief die de neiging hebben zaken uit handen te nemen en oplossingen aan te dragen. Vanuit goede intenties, maar ook vaak gedreven door de angst zelf overbodig te worden. Zij hebben een rol als coach, maar worden tevens geacht een formeel ‘oordeel’ over een medewerker te vellen. Dit is lastig met elkaar te verenigen.

Zo blijven en zijn er allerlei ‘oude’ systemen en mechanismen in stand die niet bijdragen aan het werkelijk zelf de regie hebben en nemen van medewerkers en passen binnen de huidige tijd. De ambitie, structuur en cultuur zijn niet met elkaar in overeenstemming. Daarnaast is vaak onvoldoende helder waar een medewerker of de organisatie voor staat en in hoeverre zij écht bij elkaar horen?

Door te zeggen dat ander gedrag gewenst is, is het nog niet zomaar gerealiseerd. Iets wat in jaren is opgebouwd en gevormd, buig je niet in een dag om. Ondanks dat ik erin geloof dat er van nature veel meer in mensen zit dan er daadwerkelijk wordt benut. Wat we met elkaar hebben gecreëerd gaat feitelijk tegen de natuur en kwaliteiten van mensen in.

Voor het tot stand brengen van een voedingsbodem voor lef, innerlijk leiderschap, verantwoordelijkheid en vertrouwen, zijn een aantal elementen cruciaal.

  • Zorg ervoor dat mensen zich herkennen en oprecht verbinden aan het hogere doel van de organisatie en maak dit met elkaar expliciet.
  • Richt ook de formele organisatie in op zelfsturing en ondersteun professioneel deze transitie.
  • Geef ruimte en oprechte aandacht aan de mens in zijn geheel (fysiek, mentaal, emotioneel en spiritueel), zodat niet angst maar liefde de boventoon voert.
  • Laat als ‘leider’, en daarmee voorbeeld van de organisatie, het gedrag zien wat je van de mensen verwacht en benoem hierbij ook openlijk je eigen ‘gedoe’.

Wil jij een organisatie met een ziel en de weg bewandelen naar zelforganisatie? Ik help je graag!

Renate O’Prinsen