Oordelen

BLOG

6 juli 2016
Oordeelloos?

Tijdens een managementsessie stond ik met de deelnemers stil bij hoe je naar mensen, situaties en gebeurtenissen kunt kijken. Neutraal of met oordeel en aannames. Het is mijn geloof en ervaring dat als je kijkt en handelt op basis van aannames, je deze meestal ook bevestigd krijgt.
Een van de deelnemers gaf aan dat het volgens haar onmogelijk is om neutraal te kijken, dat er altijd een oordeel of mening op komt. Ik had de neiging dit te weerleggen, maar er zit een kern van waarheid in.

Kleine kinderen kunnen meer onbevangen en vrijer in situaties staan. Dit komt omdat ze op onderdelen geen eerdere ervaringen of beelden hebben. Zij zullen in mindere mate oude ervaringen koppelen aan nieuwe situaties. Als we opgroeien en ouder worden, doen we steeds meer ervaringen op en voordat we het weten, plakken we de oude ervaring op de nieuwe situatie. Je kijkt door de bril van je eigen wereld en (eerdere) waarheid. Hierdoor versmal je jouw blik en werp je belemmeringen op voor jezelf en in de relatie met de ander. Je zet je beeld en de situatie vast waardoor er niets nieuws kan ontstaan.

Hierin heb je echter een keuze, mits jij je ervan bewust bent hoe je kijkt en denkt. Je oordeelsvorming gebeurt misschien automatisch, maar je hebt ook de keuze anders te kijken en je beeld en aanname te toetsen voordat je hieruit conclusies trekt en ernaar gaat handelen. Je gaat terug in de neutraliteit, stelt jezelf open en bent oprecht nieuwsgierig naar wat de ander beweegt. Dan zie en hoor je waarschijnlijk andere dingen dan datgene wat jij op voorhand in jouw hoofd hebt geconstrueerd. Bovendien bepalen je gedachten je gevoel. Hoe vrijer jij kunt kijken en luisteren, hoe energieker je jezelf zult voelen.

Ook binnen organisaties komt dit veel voor. Mensen houden elkaar gevangen in ongefundeerde beelden, patronen of angsten. Door beelden te toetsen, gevoelens te delen of een ander perspectief aan te nemen, kan er een nieuwe situatie en betekenisvolle relatie ontstaan. Hierdoor wordt samenwerken effectiever en vreugdevoller.

De hieronder weergegeven ladder van gevolgtrekking beschrijft het (mentale) proces wat er plaatsvindt. Om dit denkpatroon te doorbreken en niet in oude overtuigingen te blijven steken, is het nodig dat je op de ladder de weg naar beneden neemt en ….

  • jouw aannames en conclusies in heroverweging neemt of
  • actief op zoek gaat naar contrasterende gegevens binnen jouw waarnemingen.

Schermafbeelding 2016-07-05 om 20.43.48

Wil je op dit gebied een ontwikkeling doormaken binnen jouw organisatie of team? Neem contact met me op.

Renate O’Prinsen